کلاچ گرفتن به سرعت و دقت بالایی نیاز داشته که بسیاری از افراد با آن مشکل دارند. به همین دلیل یکی از بزرگترین اختراعات در صنعت خودروسازی گیربکس اتوماتیک است. این قطعه رانندگی را بسیار آسان کرده و نیازی به یاد گرفتن نحوه کلاچ گرفتن نیست، اما در مقابل به مراقبت بیشتری نسبت به جعبه دنده دستی نیاز دارد؛ زیرا در صورت خراب شدن هزینه تعمیر آن بالاست. در کل نتیجه نهایی این جعبه دنده ها یکی است اما نحوه عملکرد آنها با هم متفاوت است.
در مدل دستی برای حرکت دادن خودرو گرفتن کلاچ ضرورت دارد. در حالی که در اتوماتیک فقط کافیست که دنده را روی حالت D قرار دهید.
وظیفه اصلی انواع گیربکس اتوماتیک ایجاد سرعت و گشتاور وسیع با وجود سرعت گشتاور کم تولیدی پیشرانه است. گیربکس از پیچیده ترین قطعات خودرو به حساب می‌آید و به چهار بخش مکانیکی، هیدرولیکی، برقی و کامپیوتری تبدیل می شود. این چهار قسمت به صورت کاملاً هماهنگ با هم کار می کنند و موجب تسهیل رانندگی برای راننده خواهند شد. در صورت خراب شدن هر کدام از قسمت های نامبرده کل جعبه دنده دچار مشکل میشود.
شایان ذکر است گیربکس اتوماتیک مانند دستی از لحاظ سرعت و قدرت محدود نیست و با ضریب دنده قدرت گشتاور و دور موتور تغییر خواهد کرد، از این رو خودرو عملکردی مناسب با دور مفید و متناسبی خواهد داشت. گیربکس اتوماتیک انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی‌های مختص خود را داشته و در این صفحه از تهران گیربکس قصد معرفی گیربکس amt را داریم و شما را با قابلیت های آن به طور کامل آشنا می کنیم. تا پایان همراه ما باشید.
گیربکس amt
اولین بار یک فرد کانادایی به اسم مونرو مفهوم گیربکس را معرفی کرد. این شخص از هوای فشرده شده برای تعویض دنده استفاده می کرد. فردی آمریکایی با اسم بانکر این اختراع را توسعه داد و اولین جعبه دنده توانست در سال ۱۹۴۰ به تولید انبوه برسد.
جعبه دنده اتوماتیک از لحاظ کارایی مانند مدل دستی عمل می کند اما نحوه فرایند آن کاملاً متفاوت است و در آن کلاچ به طور کامل حذف شده و عمل تعویض دنده با سرعت بیشتری انجام می گیرد. نماد AMT در جعبه دنده، هدف بررسی مخفف عبارت Automated Manual Tranmission است که به گیربکس دستی اتوماتیک نیز شناخته شده است و اولین بار در سال ۱۹۶۹ در خودرو بی ام دبلیو مورد استفاده قرار گرفت. به نوعی می توان گفت که این مدل جعبه دنده مدل پیشرفته گیربکس دستی است. آسان ترین و کم هزینه ترین روش تبدیل جعبه دنده دستی به اتوماتیک بوده و امروزه توانسته طرفداران زیادی پیدا کند.
این مدل ترکیبی از گیربکس دستی و اتوماتیک است که سختی تعویض دنده به صورت دستی و یا هزینه‌های بالای تعمیر گیربکس اتوماتیک را ندارد. تفاوت این مدل جعبه دنده معرفی شده با دیگر مدل های اتوماتیک موجود، تعویض دنده و کلاچ گیری اتوماتیک آن می باشد. با توجه به طراحی ساده و قیمت ارزانی که دارد اکثر شرکت های خودروسازی چینی از آن در خودروهای تولیدی خود استفاده می کنند. در ضمن هزینه تعمیر آن به دلیل اجزا مشترکی که با جعبه دنده دستی دارد نسبتاً پایین است و توانسته کاربران را راضی نگه دارد.
amt نسبت به مدل دستی تعداد دنده های بیشتری دارد و از این رو باعث کاهش مصرف سوخت و شتاب گیری سریعتر خودرو خواهد شد. اولین بار این جعبه دنده با خودروهای ام وی ام 10 وارد کشور شد و توانست بازار خودروهای دنده اتوماتیک را به نفع خودش تغییر دهد.
گیربکس amt چگونه کار میکند؟
جعبه دندهamt یک میانبر برای رسیدن به گیربکس اتوماتیک است؛ زیرا از مزیت های هر دو مدل جعبه دنده دستی و اتوماتیک برخوردار است. در این سیستم انتقال قدرت کلاچ حذف شده و کنترل کارکرد آن بر عهده کامپیوتر خودرو است. بدین صورت بدون دخالت راننده کار کرده و باعث کنترل وضعیت می شود، از این رو جزو گیربکس های اتوماتیک به حساب می‌آید. به علاوه دنده ها هم به صورت کاملا خودکار به وسیله سیستم کامپیوتری تعویض می شوند. البته راننده می تواند به صورت دستی این کار را انجام دهد. سبک و سنگین کردن دنده ها توسط راننده مانند سیستم انتقال قدرت تیپ ترونیک به شکل مثبت و منفی می باشد و در نهایت این عمل راننده به صورت یک پالس الکتریکی به سیستم خودرو می رسد و کنترل و ادامه آن برعهده کامپیوتر و مجموعه الکتریکی آن است. این بخش به نام TCU واحد کنترل انتقال قدرت نیز شناخته می شود. جهت عملکرد پیشگیری در این سیستم فعال کننده الکترومکانیکی به کلاچ متصل است که پالس های الکتریکی را از TCU دریافت می کند و به این ترتیب باعث آزاد یا درگیر کردن کلاچ می شود.
از طرفی سرعت عمل آنها به دور موتور وابسته است می تواند نیم کلاچ را هم انجام دهد. همچنین سیستم فعال کننده دنده ها نیز از دو الکترو موتور ساخته شده که جابجایی دنده ها و درگیر کردن آنها را برعهده دارد. در طی این فرایند TCU با ECU ارتباط مستقیم برقرار میکند و می‌تواند باعث محدود کردن دور موتور شود. این کار را میتوان با تعویض دنده به صورت دستی نیز انجام داد. به این صورت که راننده قبل از کلاچ گرفتن پدال گاز را رها میکند و با درگیر شدن دنده پایین یا بالاتر کلاچ را به آرامی رها و پدال گاز را می‌فشارد. در غیر اینصورت هنگامی که کلاچ آزاد است برای برداشته شدن بار از روی موتور، دور آن بالاتر می رود و ممکن است تعویض دنده در فاصله ای کم به محدوده قرمز برسد. از طرفی با بالا رفتن دور موتور و درگیر شدن کلاچ گشتاور بالا باعث آسیب دیدن کلاچ و وارد شدن فشار به موتور و چرخ به دلیل شوک ناشی از اختلاف دور موتور و چرخ دنده خواهد شد.
مزیت های گیربکس amt
یکی از مزیت های این مدل سیستم انتقال قدرت پیچیدگی فنی پایین و اندازه ای کوچک است که توانست آن را در رتبه های بالاتر از دیگر گیربکس های اتوماتیک قراردهد. جعبه دنده های اتوماتیک به دلیل ساختار پیچیده ای که دارند در ابتدا تعداد دنده های محدودی دارند. این در حالی است که amt دنده های بیشتری دارد و دارای قیمت کمتری است. به این ترتیب شتاب گیری بیشتر مصرف سوخت و آلایندگی های زیست محیطی کمتری دارد. از طرف دیگر قیمت پایین تری که این گیربکس دارد استفاده از آن را در خودروهای شهری بیشتر کرده است.
یکی دیگر از مهمترین مزیت های جعبه دنده amt عدم بهره مندی از مبدل گشتاور و وجود کلاچ است. این در حالی است که دیگر گیربکس های اتوماتیک دارای مبدل گشتاور اند. این قطعه بخشی از نیروی تولیدی را هدر میدهد. اما در amt نیروی تولیدی بدون هیچ اختلافی به گیربکس می رسد.
به دلیل اتلافی که جعبه دنده های اتوماتیک و معمولی دارند استفاده از آنها در خودروهای کوچک چندان رایج نیست؛ زیرا با توجه به محدود بودن توان موتور این خودروها، نصب مبدل گشتاور هم توان آن را محدود تر می کند و خودرو بخش زیادی از توانایی حرکتی خود را از دست میدهد.
سیستم انتقال قدرت amt به دلیل بهره مندی از کلاچ، کنترل دقیق بر روی سرعت و زمان درگیر شدن آن دارد از این رو باعث افزایش طول عمر کلاچ میشود.
گیربکس پراید
خودرو پراید در حالت عادی دارای جعبه دنده دستی است و برای تغییر دادن آن به اتوماتیک باید به مراکز تعمیر گیربکس اتومات و تعمیرگاه های تخصصی مراجعه کنید. با توجه به نکات ذکر شده جعبه دنده اتومات مزیت های بیشتری نسبت به دستی دارد و این سبب شده که افراد زیادی خواهان استفاده از آن باشند. با توجه به اینکه این خودرو در همان ابتدا گیربکس دستی دارد بنابراین حذف کلاچ و افزودن جعبه دنده اتوماتیک کار چندان آسانی نیست و باید تغییرات زیادی بر روی سیستم آن انجام شود. اما با توجه به استقبال زیادی که از این سیستم اتومات شده شرکت خودروسازی سایپا سعی در تولید خودروهای دنده اتوماتیک و نیمه اتوماتیک کرده است. این خودروها هیچ تفاوت ظاهری با پراید های دستی ندارند و تنها تفاوت آنها جعبه دنده شان است. شرکت سایپا جهت تسهیل کار رانندگان از گیربکس amt در پراید نیمه اتوماتیک استفاده کرده است.
نکات مربوط به نگهداری از گیربکس amt
- سعی کنید در بازه‌های زمانی کم روغن گیربکس خودرو را بررسی کنید. اگر روغن را تیره دیدید بدانید که مشکلی وجود دارد زیرا روغن با کیفیت باید رنگ روشن و شفافی داشته باشد.
- از سیستم خنک کننده مراقبت کنید، زیرا در سلامت گیربکس و موتور نقش مهمی را ایفا می کند و مانع از داغ شدن موتور خواهد شد.
- در روزهای سرد و قبل از به حرکت درآوردن خودرو چند دقیقه ای آن را روشن نگه دارید و اجازه دهید موتور گرم شود سپس شروع به حرکت کنید.
- از خودروسازان به عنوان یدک کش استفاده نکنید زیرا در این مواقع احتمال آسیب دیدن جعبه دنده بسیار بالاست و روغن سوخته یا اکسید می شود.
- همواره از رینگ و لاستیک استاندارد و با کیفیت استفاده کنید.
- سرویس دوره ای را جدی بگیرید.
- یکی از ویژگی های نمونه جدید amt لرزش و لغزش آن است. یکی از دلایل ایجاد این امر دور موتور بالاست که با پیش بینی آن و کمتر گاز دادن می‌توانید از این اتفاق جلوگیری کنید.
- سعی کنید با سرعت بالا رانندگی نکنید مصرف سوخت خودرو با دور موتور آن ارتباط مستقیم دارد و در صورت رانندگی با سرعت بالا مصرف سوخت هم بیشتر میشود و موتورگیربکس هم آسیب خواهد دید.
قطعات گیربکس AMT
مغز کامپیوتر TCU: این قسمت دریچه گاز و کلاچ گیری و تعویض دنده را کنترل میکند و دارای درایور، سنسورها، درایور موتور و مدار تغذیه برد و مدار محافظ است.
سیستم تعویض دنده : در سیستم انتقال قدرت AMT دسته دنده و مکانیزم کیفی حذف شده و این کار توسط سیستم هوشمند تحت عنوان سیستم تعویض دنده انجام می گیرد. این قطعه از یک موتور مکانیزم انتقال نیرو و دو موتور دی سی که دارای قابلیت تشخیص موقعیت اند تشکیل شده است.
دسته دنده : درخواست راننده برای تعویض دنده توسط این قسمت دریافت و کنترل می شود و سپس به برد الکترونیکی ارسال خواهد شد.
برخی خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک AMT
- ام وی ام
- بی ام دبلیو
- فراری
مقالات مرتبط:
