اگر پشت فرمان یک خودرو اتوماتیک نشسته باشید متوجه شده اید که گیربکس اتوماتیک یک پدال کمتر دارد که آن کلاچ است. این بزرگترین تفاوت بین گیربکس دستی و اتوماتیک است.
خودروهای مجهز به انواع گیربکس اتوماتیک نیاز به تعویض دنده به صورت دستی ندارند و کافیست که فقط دنده را روی حالت هدف قرار داد و به این ترتیب دیگر نیازی به گرفتن کلاچ و تعویض دنده به صورت اتوماتیک نیست.
وظیفه اصلی جعبه دنده اتوماتیک انتقال نیروی تولیدی موتور به چرخ های خودرو است. این گیربکس ها دارای مدلها و عملکردهای متفاوتی هستند که در این مطلب قصد داریم به بررسی گیربکس اتوماتیک CVT بپردازیم و آن را با دیگر مدل ها مقایسه کنیم. پس برای آشنایی با نکات مهم در تعمیر گیربکس اتوماتیک مورد نظر با ما همراه باشید.
گیربکس اتوماتیک CVT
جعبه دنده یکی از قطعات اصلی هر خودرویی است که بعد از موتور مهمترین قسمت آن می باشد. یکی از انواع جعبه دنده اتوماتیک حال حاضر صنعت خودروسازی CVT است که در خودروهای شاسی بلند و نیمه اسپرت و سدان های شهری مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله کمپانی های بزرگ خودروسازی که از این مدل گیربکس خودروهای خود استفاده می کنند می توان به هیوندا، نیسان، تویوتا، لیفان و … اشاره کرد. اما افراد کمی با این مدل جعبه دنده آشنایی دارند .
CVT به معنای سیستم انتقال قدرت متغیر است که توسط یک مهندس هلندی به نام هاب فن درون تولید شده است. جعبه دنده پیشرفته CVT اولین بار در سال ۲۰۰۰ میلادی وارد بازار شدد که توجه شرکت های بزرگی مانند میتسوبیشی، آئودی و … را به خود جلب کرد .
CVT از جهات مختلفی شبیه جعبه دنده معمولی است، اما در خودروهای مجهز به آن پدال کلاچ وجود ندارد و در مقایسه با دیگر خودروهای مجهز به جعبه دنده دستی دارای قیمت بالاتری است. CVT از یک تسمه V شکل و دو پولی مخروطی تشکیل شده است که با کم و زیاد شده پولی و تسمه ضریب جعبه دنده تغییر می کند و به این ترتیب میزان قدرت و سرعت اتصالی توسط آن تغییر پیدا خواهد کرد.
شایان ذکر است که محدوده تعویض دنده خاصی برای CVT وجود ندارد و برخلاف دیگر جعبه دنده های معمولی فاقد ۴ تا ۷ دنده است؛ زیرا دارای بی نهایت دنده بوده و ضریب دنده های بسیار زیادی دارد.
هدف CVT برای آینده کاهش مصرف سوخت و مواد آلاینده بود که توانست امروز در این زمینه نیز موفق عمل کند.
انواع گیربکس اتوماتیک CVT
گیربکس CVT معمولی
جعبه دنده اتوماتیک CVT در مقایسه با دیگر جعبه دنده های دستی و اتوماتیک دارای ساختار ساده‌تری است. زیرا از قطعات کمتری در ساخت آن استفاده شده است. از طرفی بر اساس هماهنگی کار می کند. ارتباط میان قرقره ها از طریق یک تسمه V شکل انجام می گیرد و قطر این قرقره ها را می توان با حرکت دادن قرقره های مخروطی تغییر داد.
گیربکس CVT چنبره ای
طراحی گیربکس چنبره ای تفاوت هایی با مدل قبلی دارد و قطعات اصلی تشکیل دهنده این مدل غلتک ها و دیسک ها هستند. یعنی به جای قرقره و تسمه دو عدد دیسک و دو عدد غلتک وجود دارد.
گیربکس CVT هیدرواستاتیک
جعبه دنده هیدرواستاتیک از پمپ ها و موتورهای هیدرواستاتیک ساخته شده است. توزیع نیرو توسط جابجایی های سیال انجام می گیرد. این مدل جعبه دنده به گیربکس آرام مشهور است؛ زیرا سرعت های خود را با استفاده از یک اهرم کنترل خواهد کرد. در حالت کلی جعبه دنده CVT هیدرواستاتیک در مقایسه با دیگر مدلها گرانقیمتتر است.
گیربکس CVT الکتریکی
این مدل گیربکس به چهار عنصر اصلی مجهز است که شامل ۵ منبع تغذیه، ژنراتور، موتور الکتریکی و باتری.
عملکرد CVT الکتریکی مشابه هیدرواستاتیک است و فعالیت انعطاف پذیری دارد.
گیربکس CVT مخروطی
در این مدل جعبه دنده، مخروط ها از عنصر اصلی آن به حساب می آیند و به همین دلیل به آن گیربکس مخروطی می گویند. ساده‌ترین نوع CVT مخروطی مدل تک مخروطی آن است.
گیربکس CVT سیاره ای
در این مدل CVT، نسبت چرخ دنده های گیربکس با کج شدن محورهای کره به گونه ای مداوم در حال تغییر است و موجب ایجاد شعاع تماس متفاوتی خواهد شد. این عمل دیسک های ورودی و خروجی را هدایت می کند. این مدل جعبه دنده در تویوتا پریوس که در سال ۱۹۹۷ رونمایی شد مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت گیربکس cvt و at
گیربکسهای AT متداولترین نوع جعبه دنده های اتوماتیک در خودروها هستند که قدرت انتقال در آنها توسط مجموعه ای از چرخ دنده های خورشیدی سیاره ای انجام می گیرد. سیم کلاچ اتوماتیک AT از نوع هیدرولیکی بوده و به سیستم کنترلی نیز مجهز می باشد .
AT از چندین دنده با زبانه های مختلف تشکیل شده است که تعداد این چرخ دنده ها تعداد دنده های خودرو را مشخص می کند. اما در حالت عادی در خودرو های شهری بین ۴ تا ۶ دنده است.
جعبه دنده ATبا CVT تفاوت هایی دارد که یکی از آنها مصرف سوخت است .CVT مصرف سوخت پایین و به صرفه ای دارد که این خود یکی از بزرگترین مزیت های آن به حساب می آید. زیرا با سرعت گرفتن فشار زیادی به موتور وارد نمی شود. اما این در حالی است که جعبه دنده AT در دنده های بالاتر فشار زیادی را به موتور وارد می کند و موجب مصرف سوخت بیشتر خواهد شد.
اولین تفاوت این دو مدل جعبه دنده اتوماتیک ضریب دنده هاست. تعویض دنده در خودروهای مجهز به AT به ترتیب از یک شروع می شود و تعویض دنده با سرعت بالا انجام خواهد گرفت، در حالی که در جعبه دنده CVT راننده متوجه تغییر دنده نخواهد شد زیرا فاقد ضریب دنده های خاصی است و نمی توان عددی را برای آن انتخاب کرد. از این رو سرعت تعویض دنده AT از CVT بیشتر است.
تفاوت گیربکس CVT با تیپ ترونیک
گیربکس اتوماتیک تیپ ترونیک یک جعبه دنده مجزا نیست بلکه یک تکنولوژی است که به سیستم تعویض دنده اتوماتیک معمولی امکانات خاصی می‌دهد. در حالت کلی عملکرد دنده های تیپ ترونیک مشابه دنده های جعبه دنده اتوماتیک معمولی است، با این تفاوت که به راننده این امکان را می‌دهد که هنگام رانندگی زودتر از سیستم اتوماتیک اقدام کند و تعویض دنده را انجام دهد.
تیپ ترونیک هوشمندی و دقت بسیار بالایی دارد اما با CVT تفاوت هایی داشته که یکی از آنها تعویض دنده نرم و روان تر است. زیرا از میان تمام جعبه دنده های اتوماتیک تیپ ترونیک در تعویض دنده ها با دقت و نرمتر عمل می‌کند.
دومین تفاوت این دو، میزان مصرف سوخت است. همان طور که در بالا ذکر شد CVT از میان تمام جعبه دنده ها مصرف سوخت کمتری دارد.
تفاوت دیگر وزن کمتر CVT است . CVT نسبت به دیگر جعبه دنده های اتوماتیک وزن کمتری داشته و در مقابل تیپ ترونیک دارای وزن بیشتری است.
یکی از تفاوت های CVT و تیپ ترونیک هزینه نگهداری بالا است. زیرا تیپ ترونیک دارای هزینه مراقبت بیشتری می باشد این در حالی است که هزینه نگهداری CVT از همه کمتر است.
از طرفی تیپ ترونیک نسبت به CVT ساختاری ساده تر دارد.
تفاوت گیربکس cvt با dct
استفاده از جعبه دنده DCT از میان خودروهای تولید اروپا در حال افزایش است و اکنون نیز ۱۰ خودرو برتر جهان به این مدل جعبه دنده مجهز هستند. گیربکس دوکلاچه نوعی جعبه دنده نیمه اتوماتیک است که مانند جعبه دنده دستی از تعدادی چرخ دنده تشکیل شده است، با این تفاوت که دارای کلاچ برای قطع و وصل نیروی تولیدی جهت چرخش چرخ های خودرو است.
مهمترین وجه تمایز جعبه دنده دو کلاچه با CVT ارزان بودن CVTاست. تعداد زیادی از کمپانی های خودروسازی به دنبال استفاده از جعبه دنده ارزان قیمت اند. از طرفی مصرف سوخت CVT کم تر و بهینه تر می باشد و موجب سواری راحتتر خواهد شد. به همین دلیل است که بیشتر خودرو های شهری و خانوادگی به جعبه دنده CVT مجهز هستند.
تفاوت گیربکس cvt با اتوماتیک
یکی از تفاوتهای cvt با جعبه دنده اتوماتیک رانندگی روان و راحت تر با cvt است.
یکی دیگر از وجوه تمایز این دو مدل جعبه دنده تفاوت سرویس آنهاست. مدل cvt به روغن، قطعات ویژه و دماسنج انتقال قدرت نیاز دارد و باید از روغن گیربکس اورجینال مخصوص استفاده کنید.
مقالات مرتبط:
